Bir Görüntü İşleme Projesi Geliştirelim #1, Bugünkü yazımda günümüz teknoloji trendlerinin başında gelen yapay zekanın alt disiplinlerinden olan Görüntü İşlemeyi duymayan kaldığına inanmak artık çok güç.
Aile büyüklerimiz bile haberlerden duyduğu kadarıyla “Bir bilgisayar varmış hep görüyormuş bizi” şekilde tanımlanan görüntü işleme aslında çok ağır matematik temellerine dayanıyor olsa da günümüzde bir görüntü işleme projesi geliştirmenin çok kolay hale geldiğini kabul etmek zorundayız.
Açık kaynak kodlu sistemler ve kütüphaneler sayesinde hızla büyüyen ve deneme alanı çok fazla olduğu için çok rağbet gören görüntü işlemenin arkasında ne var, genel olarak nasıl işliyor gibi konuları yazı dizimde detaylıca açıklamaya çalışacağım.
Temelde “Sıkıcı” görünebilen bazı bilgilerin aslında bilgisayar üzerinde hangi proje ile uğraşırsak uğraşalım ne kadar işimize yaradığını görünce siz de gerçekten çok şaşıracaksınız.
Yazımın ilk bölümünde yapay zekanın ne olduğundan bahsederek başlamak istiyorum.
Yazımı en azından şimdilik matematiksel temellere, denklemlere ve nöronlara bağlamak istemiyorum.
Herkesin rahatlıkla anlayabileceği, halktan bir yazı yazmak niyetindeyim.
Yapay Zeka Nedir?
Hepimizin haberlerden, sosyal medyadan, dergilerden ve hatta haberlerden gördüğümüz üzere yapay zeka son günlerde trendlerdeki yerine sıkı sıkıya tutunmuş ve bırakmaya da pek niyeti yok gibi.
Teknolojinin hızla yükselişi ve verilerin korkunç hızlarla büyümeye başlayışıyla birlikte bu verilerin sınıflandırılması ve uygun amaç doğrultusunda kullanılması için insanoğlu “zeki” makinelere ihtiyaç duymaya başladı.
Tabi söz konusu yapay zeka olunca çoğu insanın aklına ilk olarak “Ben Robot” filminin geldiği ve bunun da insanları bir nebze de olsa korkutuyor olduğu su götürmez bir gerçek.
Günümüzde yapay zeka üzerine konferanslara katıldığınızda bazı yapay zeka araştırmacılarının lugatımıza iki yeni tanım soktuğunu fark edebilirsiniz.
Bunlar; “Yapay Dar Zeka” ve “Yapay Geniş Zeka”.
Bir tanım yapmamız gerekirse;
Yapay Dar Zeka,
Bizim bugün kullandığımız nesne tanıma sistemleri (serinin ilerleyen bölümlerinde değineceğim sistem gibi), plakalarımızı tanıyıp bize ceza gönderen EDS’ler, telefonlarımızdaki parmak izi okuyucuları gibi sistemlere verilen genel isimdir.
Yapay Geniş Zeka,
Bizim filmlerde izlediğimiz gibi spesifik bir amaç uğruna olmayıp tam olarak insanlar gibi her konuda düşünebilen ve en önemlisi sınırsız inisiyatif sahibi sistemlerdir.
Günümüzdeki sistemlere bakarak yapay geniş zekaya ulaşmanın gelecek 50 yılda teknik olarak mümkün olacağına inanmamakla birlikte günümüzde gelişen “Veri Etiği” ve “Yapay Zeka Etiği” gibi kavramlarla birlikte bu tarz bir sistemin üretilmesi ihtimalinin şuan için ufukta görünmediğini söylemek beni cahil gibi göstermez diye düşünüyorum.
Biraz da yapay zekanın nasıl işlediği ile ilgilenelim.
Yapay zeka sistemleri aslında temelde istatistik bilimine sıkı sıkıya bağlıdır. Yapay zeka sistemlerinin karar vermesi için nöron adı verilen işlem düğümleri kullanılır.
Bu düğümler sistem eğitimi süresince matematiksel ağırlıklar kazanarak sisteme girilen veriyi uygun sonuca ulaştırarak doğru yanıtı hedeflerler.
Terimler gözünüzü korkutmasın. İnsan hayatı üzerinden örnek verecek olursak insanoğlu deneyimleri ile öğrenen bir yapıya sahiptir.
Bunu basit bir örnekle yapay zeka sistemleri ile bağlantılı şekilde açıklamaya çalışalım.
Gözlerinizi bağladınız ve elinize bir nesne aldınız ve ne olduğunu bilmiyorsunuz. Ayırt edici özelliklerini kontrol etmeye başladınız. Örneğin nesnenin şekline baktınız ve içi boş, yalnızca altı kapalı olan bir silindir olduğuna kanaat getirdiniz, sonra bu nesneyi bir yere yavaşça vurarak nesnenin cam olduğundan emin oldunuz.
Aklınıza iki ihtimal geldi, bir bardak veya bir şişe.
Son olarak da nesnenin ağzının genişliğine bakarak bardak olduğuna kanaat getirdiniz çünkü siz bardağı bu özellikleriyle tanıyorsunuz. Geniş ağızlı, cam, altı kapalı içi boş bir silindir.
Yapay zeka sistemleri de bu şekilde bizim sisteme verdiğimiz eğitim verisi içerisindeki parametreler yardımıyla çalışmaktadır.
Yazımın ilk bölümünde yapay zekanın ne olduğundan olabilecek en anlaşılabilir yolla bahsetmeye çalıştım.
Sonraki yazımda yapay zekanın bir alt disiplini olan Derin Öğrenmeden bahsedeceğim.
Takipte kalın 😊
