Günümüz teknolojisinde kullanılan birçok oluşum aslında doğada var olandan esinlenilerek yapılmıştır. Radarların yarasalardan esinlenerek yapılmasından tutun çelik halatların insan vücudunda bulunan tendonlardan yola çıkarak yapılması gibi yüzlerce örnek vardır.
İnsan beyninin deneme yanılma yoluyla elde ettiği veriler sayesinde bulduğu çıkarım ve tahminlerden esinlenilerek oluşturulan Yapay Sinir Ağları ise bu oluşumlardan en dikkat çekici olanlarından biridir.
Yapay Sinir Ağları (Artificial Neural Networks), Yapay Zekâ kavramı başlığı altında ortaya çıkmıştır. İlk olarak 1980’li yıllarda makinelerin insan gibi düşünmesi fikri ortaya atılmış ve 90’lı yıllara gelindiğinde bu fikir Yapay Sinir Ağları teknolojisinin hızlı bir şekilde gelişme kaydettiği gözlemlenmiştir.
Yapay Sinir Ağları’nın amacı, tıpkı insan beyninde olduğu gibi bilgisayar yazılımlarına da;
Düşünme,
Öğrenme
Analiz etme becerisi kazandırmaktır.
Yapay Sinir Ağlarının çalışma şekli ise;
Bilgi edinme,
Genelleme,
Analiz etme
Ve yeni gördüğü bir örnek karşısında elde ettiği verileri karşılaştırarak yeni örnekler hakkında karar vermektir. Bir nevi insanın karar verebilme yeteneğini edinmeye çalışmaktadır.
Yapay Sinir Ağları insanlarda bulunan sinir ağlarının şu işlevlerini gerçekleştirmeyi hedefler:
*Öğrenme,
*Tahmin
*İlişkilendirme,
*Sınıflandırma,
*Özellik Belirleme,
*Genelleme,
Yapay Sinir Ağları Nasıl Çalışır?
Yapay sinir ağları;
Deneyimlenmiş olan bilgilere bakar,
Genelleme yapar,
Yeni bilgiler edinir
Ve yeni bir örnek karşısında karar verir.
Bunu konuyu çalıştıktan sonra çözümlü sorulara da bakarak yeni bir matematik testi çözen öğrenciye benzetebiliriz. Eğer öğrenci konuyu kavradıysa değerlendirme sonucu iyi, kavrayamamışsa kötü çıkacaktır. Yapay Sinir Ağları’nın yaptığı da basit olarak budur. Biraz daha detaya inersek YSA’lar tıpkı insan beyni gibi nöronları sahiptirler.
Beynimizde çok sayıda nöron vardır bu nöronların görevi ise sinir sistemiyle alakalı işlevlere katılmaktır. YSA’lardaki nöronlarda bir araya gelerek bir ağ oluştururlar ve bu ağlarda hafızaya alınan veriler depolanır ve işlenerek karar verme yeteneğini oluşturur.
Peki Günlük Hayatımızda Yapay Sinir Ağlarını Nerelerde Kullanıyoruz?
Aslında bu sorunun cevabını hayatımızda tahmin ve çıkarımda bulunacağımız her yerde olarak verebiliriz. Örneğin: döviz kurlarının hareketleri, banka kredilerinin değerlendirilmesi gibi gündelik konularda kullanılır. Ayrıca ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin belirlenmesinde dahi rol oynayan sanayilerde Yapay Sinir Ağları çok yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Çünkü sanayiler çağın getirdiği bir yenilik olan robotiği fazlasıyla kullanmaya başladılar. Robotiklerin yapacakları işi YSA sayesinde kusursuz bir şekilde yapmaları özellikle endüstriyel üretimlerde çok fazla deneyim, iş gücü ve tehlikeli barındıran; montaj, kaynak ve boya işlerini de çok kolay bir hale getirdi.
Yapay Sinir Ağları’nın faydaları nelerdir?
İlk örnek olarak yukarıda bahsettiğimiz robotikleri gösterebiliriz. YSA sayesine robotiklerin ve YSA kullanılan her işlemin hata toleransı en aza iner. Ayrıca insan beynini taklit ettiği için algılamaya yönelik işlemlerde kullanılabilir. Bunların yanı sıra bir sonraki yazımda bahsedeceğim makine öğrenmesini gerçekleştirebilirler.
Gelecekte Yapay Sinir Ağları?
Her geçen gün gelişen teknolojiyle birlikte YSA’lara olan ihtiyaç artacaktır bu sayede YSA‘lar hızlı bir şekilde gelişmeye ve daha da kusursuzlaşmaya devam edecektir.
