Türkiye’nin önde gelen erken aşama teknoloji yatırımcılarından StartersHub, girişimcileri cinsiyet ve tecrübe açısından dengeli bir ekip kurmaya teşvik ediyor.
Kadınların iş gücüne katılımından yönetim kurulu seviyesinde varlığına kadar ekonomiye katkısının önemini vurgulayan pek çok araştırma ve kurum mevcut. Konu girişimciliğe geldiğinde de alınacak çok yol var. Türkiye’nin önde gelen erken aşama teknoloji yatırımcılarından StartersHub, yatırım yaptıkları girişimlerde cinsiyet ve tecrübe açısından kurulan çeşitlilik ve dengenin çok daha güçlü ekipler oluşturduğunun altını çiziyor.
StartersHub bünyesindeki Startupbootcamp Istanbul, StartersHub XO, 3S Landing Pad ve Gamer’s Qube programları kapsamında bugüne kadar 56 ayrı erken aşama teknoloji girişimine hem yatırım hem hızlandırma ve globalleşme desteği sağladı. Bu girişimlerin %38’inde en az bir kadın kurucu ortak yer alıyor. Bu oran Türkiye geneli ve global istatistiklerin oldukça üzerinde.
TÜİK rakamları Türkiye’de kadın girişimci sayısının 110 bin ile toplamın %8,5’ine denk geldiğini gösteriyor. Startups.Watch tarafından derlenen veride, 2010 yılından itibaren Türkiye’de kurulan teknoloji girişimlerinde kurucular arasında kadınların oranının %14,6 ile sınırlı kaldığını görüyoruz.
Crunchbase’in son raporuna göre 2018’in ilk üç çeyreğinde, girişim sermayesi (venture capital) yatırımı alan girişimler arasında en az bir kadın kurucu ortağı olanların oranı globalde sadece %14 idi. Erken aşama girişimlere yapılan tohum yatırımları arasında ise bu oran %21’lerde. Erken aşamalardaki oranın artmış olması kadın kurucuların teknoloji girişim dünyasına katılımı açısından henüz yeterli olmasa da olumlu bir trende işaret ediyor.
Kadınlar kurucu ekipte olduğunda yatırım desteği güçleniyor
Erken aşama fonlamada yatırımcıların kararını etkileyen en önemli unsurun kurucu ekip olduğuna dikkat çeken StartersHub Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Dorman, “Girişimin kurucu ekibi cinsiyet ve tecrübe açısından ne kadar dengeli bir yapıya sahipse, bizden ek yatırım alma olasılığının o derece yüksek olduğunu görüyoruz. Hızlandırma programlarımızı tamamlamış şirketler arasında ek yatırım yaptığımız şirketlerin oranı %41. Bu yatırımların çoğunda StartersHub ile beraber diğer fon, kurum ve melek yatırımcılar da yatırım turumuza dahil oluyor. Ancak kadın kurucusu olanlar arasında ek yatırım oranımız %88. Kadın kurucusu olan mezunlarımız içinde bir tek ilk mezunlarımızdan Zeplin’e ek yatırım olmamış, bu da o esnada fonumuzun henüz kurulmamış olmasından dolayı” diyor ve ekliyor “StartersHub olarak bu konuda daha güçlü adımlar atılmasına öncülük etmeyi hedefliyoruz.”
StartersHub’ın yatırım fonları arasında da cinsiyet eşitliğine öncülük ettiğini hatırlatan Dorman, “StartersHub kurulduğu ilk günden bu yana kadın ekip arkadaşlarımızın oranı gerek sektörün gerekse iş dünyasının çok üzerinde bir ortalamada oldu. StartersHub kadınların sağladığı zengin bakış açıları, disiplin ve verimlilikle kısa sürede hızla büyüdü. Öyle ki, kadın ekip arkadaşlarımızın oranı bazı dönemlerde %50’nin üzerine çıktı. Bu bizim için önemli bir gurur kaynağıdır.” diye konuştu.
Dengeli bir kurucu ekiple daha hızlı büyüyen girişimler
StartersHub’ın portföyünde bulunan Zeplin, Reality Arts, Poltio, Paym.es, Kimola, Eyedius, Teleporter ve Optiyol gibi girişimler, cinsiyet ve tecrübe açısından dengeli bir ekiple yola çıkarak kısa zamanda önemli yatırımlar almayı başardı.
Geliştiricilerin ve tasarımcıların birlikte verimli şekilde iş yapmalarını sağlayan ortak çalışma platformu Zeplin, Startupbootcamp Istanbul programının hemen ardından Amerika’da y-combinator programına katılıp 1,3 milyon dolar yatırım aldı. Karlı ve hızlı büyüme momentumunu sürdüren Zeplin’in kurucusu Pelin Kenez Forbes dergisi tarafından teknoloji dünyasını sarsan 60 kadın kuruculu teknoloji şirketi listesinde yer alan tek Türk isim oldu.
Bilgisayar oyunları ve sanal gerçeklik deneyimleri üreten Reality Arts 130 bin dolar, sosyal anket platformu Poltio 416 bin dolar, sosyal alışveriş platformu Paym.es 180 bin dolar yatırım aldı. Eyedius ise İTÜ Big Bang 2017’de aldığı 1,4 milyon TL yatırımla birinci oldu. Teleporter ve Optiyol StartersHub’ın halen devam etmekte olan 3S Landing Pad Silikon Vadisi programı kapsamında global ölçeklenme yolculuğunda önemli adımlar atan şirketler arasında.
“Kadınlar daha detaycı”
Poltio’nun üçü kadın, ikisi erkek toplam beş ortağı arasında yer alan Banu Güler Kantarcı, ekipteki bu çeşitliliğin yönetimde büyük avantaj sağladığını belirtiyor. Kadınların çok daha detaycı ve inandığını savunma noktasında tutkulu olduğunu kaydeden Kantarcı, erkeklerin ise kriz anlarında daha sakin kalma becerilerinin öne çıktığını dile getiriyor. Profesyonel kariyerine ajans dünyasıyla merhaba diyen Kantarcı, girişimin Türkiye’deki marka ve ajans iş birliklerinin sorumluluğunu üstleniyor. Ayrıca Poltio’nun marka olarak online ve offline pazarlama faaliyetleri de Kantarcı’ya emanet.
Kadınların girişimcilik dünyasına teşviki için lise ve üniversite yıllarında daha fazla bilgiye ve ilham kaynağına ihtiyaç duyulduğunun altını çizen Kantarcı, “Aileler de çocuklarını, akıllarını daha özgür bırakmaya teşvik etmeli. Ayrıca girişimleri destekleyen program seçeneği ve yatırım fonlarının sayısı artmalı. Startupbootcamp Istanbul hızlandırma programı ile Poltio ürün geliştirme ve globalleşme sürecinde hız kazandı.” diyor.
“Gerçekçi hedefleri takip ediyoruz”
Paym.es’in pazarlama ve büyümeden sorumlu kurucu ortağı Şehlem Akbulut’un, daha önce Instagram Marketplace ve Shopinstar.com gibi girişimlerde imzası bulunuyor. Kadın liderlerin daha arabulucu ve pozitif yaklaşım sahibi olduğunu belirten Akbulut, “Kadınlar daha gerçekçi hedeflere sahip” diye ekliyor.
Kendi ayakları üzerinde duran başarılı kadınların yaygın olarak girişimciliğe adım attığına dikkat çeken Akbulut, “Türkiye’de özellikle 30 yaş altı kadınlar daha cesur, daha açık görüşlü ve korkusuz. Hayallerimizin peşinden giden bir nesil olarak başaramayacağımız bir şey yok, yılmadan denemeye devam ediyoruz. Son yıllarda artan ve umarım daha da artacak kadın girişimci destekleriyle de adımızdan dünyaca söz ettireceğimizi düşünüyorum.” diyor.
“Teknoloji şirketleri kadın liderler yetiştirmede öncü olmalı”
Kimola’nın kurucularından Beybin Esen, iletişim stratejilerinin belirlenmesi, markalarla, ajanslarla, araştırma şirketleri ve yatırımcılar ile ilişkilerin kurulması, yürütülmesi ve günlük operasyonlar ile ilgileniyor. Girişimcilik ekosisteminde görev dağılımının cinsiyete göre belirlenmediğine değinen Esen, “Şirketin ihtiyacı neyse kadınların da erkeklerin de buna göre davranması, daha hızlı öğrenmesi, daha hızlı iş yapması ve yapıcı olması gerekiyor.” diye ekliyor.
Kadınların Türkiye’de de dünyada olduğu gibi girişimlerde “başlatıcı” rolünden çok, “tamamlayıcı” rolü üstlendiklerine dikkat çeken Esen, “Teknoloji gibi erkeklerin yoğun olduğu şirketlerin bir görevi de kadın liderler yetiştirmek olmalı. Kimola, kurulduğundan bu yana, kadın ağırlıklı bir teknoloji şirketi oldu, hatta ilk defa bu yıl kadın/erkek çalışan sayımız eşitlendi.” diyor.
İş dünyasına başarılı kadınlar yetiştirmek için ebeveynlere önemli görev düşüyor
3S Landing Pad programının başarılı girişimlerinden Optiyol’un Ar-Ge süreçlerini yöneten Tuba Yılmaz Gözbaşı, birbirini tamamlayıcı özellikleri nedeniyle her alanda çeşitlilik sağlanmasının ekipleri çok daha güçlü kıldığını belirtiyor. “Kadınlar iş dünyasında halen çok az temsil ediliyor ve bu durum girişimcilik dünyası için de geçerli.” diyen Gözbaşı, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Kadınların girişimcilik dünyasına teşviki için önce daha çok kadının iş hayatında olması gerekiyor. Böylece bu kadınlar kendi işlerini kurabilecek fikirlere, güce, ilişkilere, yeteneklere sahip olabilir. Bunların olması için de en baştan itibaren yaptıklarımızı gözden geçirmeliyiz. Örneğin bir oyuncak mağazasında, kız çocuk oyuncak reyonu ve erkek çocuk oyuncak reyonu arasındaki farklılıklar aslında mevcut durumun sebeplerini anlamamıza yardımcı oluyor. Neden çocuklara cinsiyetlerine göre farklı oyuncaklar alıyoruz ya da kendimize göre hayaller ve rol modeller biçiyoruz. İyi bir başlangıç için, onların kendi ilgi alanlarına ve becerilerine göre başarılı örnekleri, cinsiyetten bağımsız bir şekilde sunmalıyız.”
